Daha önce hiç mutfağa girip normalde yediklerinizden farklı bir yemek yapmayı denemek için kollarınızı sıvadınız mı? İlk işiniz anneannenizden kalma eski yemek tarifi kitabınıza bakmak mı olurdu yoksa internete yazıp aratmak mı? Yapımı köklü geçmişe dayanan ve farklı isimlerde anılan henüz literatüre geçmemiş sayısız yöresel yemeğimiz var. Bu yemeklerin çoğu ya sürekli yapıldığı için yöreye atfediliyor ya da başka yöreler arasında kapışılıp gidiyor. Kimisi de anneannelerin eski yemek tarifi kitaplarında unutuluyor.
2020 yılı ocak ayı itibariyle Türkiye’de coğrafi işaret almış toplam 470 ürün bulunmaktadır. Bu coğrafi işaretli ürünlerden %77,3 gibi büyük bir bölümünü gastronomi alanı ile ilgili ürün grupları oluşturmaktadır. Ülkemizde ne yazık ki çoğu yemeğin hala tescillenmemesi sebebiyle bir başka ülke tarafından sahiplenilmesi söz konusu. Bu sebepledir ki yerel yönetimler ile kurum ve kuruluşların kendi yöresel yemeklerini tescil etmeye mecburdurlar. Anadolu’nun yüzyıllık mutfak kültürünün, manevi değeri olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenledir ki gastronomi kültürüne gereken değer verilmelidir.
Karadeniz Mutfağında Gastronomi Turizmi
Gastronominin bir turizm çeşidi olarak getirmiş olduğu yenilikler mevcuttur. Hızla gelişen iletişim ağı ve kulaktan kulağa iletişim yöntemi ile gastronomi turizmi turizm çeşitleri içinde insanların yeni tatları deneyimleme istekleri üzerine seyahat planlarını yaptığı bir turizm çeşidi haline gelmiştir. Bu yenilikler İnsanlarda farklı tatları ve yemek kültürlerini deneyimleme dürtüsünü de beraberinde getirmiş ve bunun için günümüzde zaman ve mesafe gözetmeksizin uzak bölge ve ülkelere seyahatler düzenlemiştir. Ülkemizde de son yıllarda hızla gelişen bu gastronomi turizminde Karadeniz bölgesi de zengin mutfak kültürüyle yer almıştır. Bölgeye gastronomi turizmi için gelen turist sayısı her geçen gün artmaktadır. Son yıllarda Dünyanın çeşitli bölgelerinden ve dahi Türkiye’nin çeşitli yörelerinden Karadeniz bölgesine gerçekleştiren turistlik seyahatlerde bir artış görülmektedir. Karadeniz bölgesi, toprak yapısı ve Karadeniz’e kıyısı nedeni ile balık ve sebze ağırlıklı beslenme kültürüne sahip bir bölgedir. Kış aylarında bolca tüketilen deniz ürünlerinin yanı sıra ilkbaharın gelişi ile tamamı doğal, tarımı olmayan “yenilebilir ot” çeşitliliği ile gastronomi turistlerinin ilgisini çekmektedir.
Karadeniz’in iç kesimlerinde yüksek rakımlı yaylalarda tamamen doğal ortamda yetişen mantar çeşitliliğinin yanı sıra çok değerli bakliyat çeşitleri, yüz yılı aşkındır kullanılan ekşi mayalardan elde edilen ekmek çeşitleri, orijinal tohum kullanılarak ekimi yapılan beyaz lahana yani diğer bir adıyla kelem, endemik bitkilerden elde edilen bal çeşitleri ve daha niceleri ile gastronomi meraklılarının ilgi odağına girmiştir. Karadeniz bölgesi mutfak kültürü ile aslında ülkemizde ve dünyada son yıllarda popülaritesi artan organik tarım ürünü gıda maddeleri ve vegan mutfak eğiliminin önemli bir ayağıdır. Çok zengin bir mutfak kültürüne sahip Karadeniz bölgesi balıktan sebzeye, ot çeşitliliğinden bakliyata, ekmek çeşitlerinden tatlılara kadar kendine has pişirme ve hazırlama yöntemi ile gastronomi turizminde gelecek vadeden ender bölgelerimizdendir. Karadeniz bölgesindeki gastronomi kültürünün ulusal ve uluslararası organizasyonlarla geniş kitlelere aktarılması ve pazarlaması hem bölgenin hem de ülkemizin turizm gelirleri açısından önemli artış sağlayacaktır.
